روستای مالمیر
اطلاعاتی که در مورد روستای مالمیر باید دانست
مالمیر
این آبادی در سرشماری سال 1385 از توابع دهستان مالمیر بخش سربند شهرستان شازند بوده است و جمعیت آن 690 نفر گزارش شده است که از این تعداد 467 نفر با سواد و 186 نفر بیسواد هستند.
مالمیر یکی از روستا های بخش سربند شهرستان اراک واقع در 36 کیلومتری جنوب غربی آستانه می باشد.
منابع آب روستا چند رشته قنات است همچنین شغل مردم زراعت،قالی بافی و کارگری است.
اغلب مردان برای کارگری به تهران می روند،شغل اکثر آن ها کارگری سر ساختمان بنایی و گچکاری است.
محصولات روستا غلات،بنشن،پنبه،میوه جات و قلمستان است.قالیچه های آن معروف و در کوه های آن کانی نسوز دیده شده است»
***************
اصالت
مالمير نامی برگرفته واحتمالاخلاصه شده وترکیبی از “مال امير” يا ” مال مير” یا شاید هم” مال امیر المومنین” ميباشد كه نشان ازمالكيت اين روستا توسط شخصی بنام امير يا مير( و يا اينكه عارفی ، سيدی و يا شخصيتی روحانی دراين محل بوده واز باب تبرك و تعظيم آن شخص اين روستارابه او منتسب كرده اند ) ولی از نظر اينكه اين نامگذاری ريشه عربی دارد ، بايد بعد از آمدن اسلام به اين خطه انجام شده باشد وقبل از آن فعلا بر ماپوشيده است و كسی نميداند شايد روزی سنگ مقبره ای يا نشانی از”مير” مالمير پيداشود .
دراين مورد متاسفانه هيچگونه سند يا مدرك معتبر و قابل استنادی وجودندارد و تا آنجاييكه راقم اين سطور جستجوو كنكاش كرده است ، غيراز نقل قولهای شفاهی و غير قابل استناد چيزديگری بدست نيامد.
من الباب سابقه روستا سند محکمتر و روشنتری در دست داریم و آن وجود حمام روستا با معماری منحصر بفرد خود (كه چندسال قبل بطورناجوانمردانه ای بدست افراد نا آگاه ويران گشت ) است که خودبه تنهای دال برسابقه ای بيش از 500 سال قدمت تاریخی است زيراكه سبك معماری فوق العاده شگفت انگيزاسلامی آن و مصالحی كه در ساخت آن بكار رفته بود مويد رواج كامل اين نوع سبك معماری در آن زمان بوده است يعني سبك معماری اسلامی دوره صفويه و اين يعنی كم وبيش 700 سال ازتاريخ احداث حمام گذشته بود.
موقعيت و اب و هوا
از نظر موقعيت جغرافيايی ، مالمير دربخش هندودر از شهرستان سربند از توابع استان مركزی قراردارد وفاصله آن ازمركزشهرستان 45 كيلومتراست .
مختصات جغرافيايی آن :طول07 دقيقه و49 درجه وعرض 45 دقيقه و 33درجه جغرافيايی ميباشد كه محصور است از غرب توسط كوه كارگاه و منقطه كله جو و روستاي خلج– از شمال توسط منطقه سرنجه وگردنگاه-از شرق توسط خنادره و گل زرد -از جنوب توسط دره رودخانه و روستای بن گنبد.(نقشه ای که با دست کشیده مربوط به حدود 60 سال پیش ضمیمه این یادداشت میباشد و فقط برای آشنایی نسل امروز
تهیه شده ).
ازنظر آب و هوا گرچه در همسايگی استان معتدل لرستان ومنطقه نسبتا گرم سیلاخور( یا بقول مالمیری ها سیلاخور) قرار گرفته است ولی بخاطر ارتفاع زياداز سطح دريا (2085 متر) دارای آب و هوای نسبتا خشك با تابستانهای معتدل و زمستانهای سرد ميباشد.
كارگاه
وجود كارگاه روغن كشی از دانه هاي روغنی براي مصارف خوراكی –دامی و روشنايی-و صنعتی در غرب مالمير كه به همين دليل آنجا را منطقه كار گاه و كوه روبروی آن را كوه كارگاه مينامند دليل بر رونق صنعتی و مركزيت روستا طی قرون متمادی بوده وهم اكنون يكی از سنگهای عصارخانه يا كارگاه روغن كشی دركنار استخر(اسل نووه) موجود ميباشد .
وجود سه دستگاه آسياب آبی (بنامهای آسياب پايين –آسياب بالا و آسياب اوس قربون ) با آن فناوری ساده ودر عين حال كارآمد برای توليدآرد مويد اين نكته است كه جمعيت روستا و توليد گندم آنها(به گندمزارهای اطراف مالمیر در نقشه دقت نامیید) درسطح بالايی قرار داشته است (ميدانيم كه بعضی از روستاهاي اطراف حتي يك آسياب آبی هم نداشتند وبراي تهيه آردبه مالمير می آمدند .)
استراتژی بنای روستا
وجود برج و باروهای مختلف در اطراف مالمير قديم و دروازههای بزرگ ورودی به روستا (مثل دروازه پايين – دروازه بالا – دروازه غرب و جنوب) نشان ازآبادانی و شكوفايی ورونق اقتصادی-دامپروری و وفورنعمت داشته كه جهت امنيت وحفاظت ازافراد ، املاك و احشام آنها در مقابل راهزنان و غارتگران بر پا شده بودند و حتی امروزه آثاری از برجهای منطقه كارگاه (معروف به برج حليمه)-برج ديده بانی بالای دروازه پايين ودر منطقه باغ نظر (برج شكرا…) وديگربرجها وديده بانها وجوددارد كه با تاسف در حال ويرانی و اضمحلال هستند.
تمام دروازه های روستا قبل از تاريكي هوا بسته ميشد وتمام رفت و آمدها از نظر امنيتی تحت كنترل قرارميگرفت.علاوه براينها شبكه ای از كانالهای حفر شده زير زمينی(زاغه) كه بطور استادانه ای كل روستا را در زير زمين بهم متصل ميكرد كه هم كاربرد امنيتی در مواقع خطر وحمله غارتگران داشته و هم درمواقع امنيت محل نگهداری احشام و سوخت و هيزم مخصوصا در زمستان بوده است. اينها فقط بخشی از اقدامات امنيتی و تداركاتی هوشمندانه ساکنین اين روستا بوده است.
در آنزمان كه زياد هم دورنيست شاهد بوديم كه درطی روز آمدو رفت فروشندگان وخريداران در كوچه مركزی روستا كه بيشتر مغازه ها و دكانها در آنجا قرار داشت چه جنب و جوش و رونقی به راه می انداخت و چه قلقله ای درمركزروستا بر پابود. هميشه تعداد زيادی از روستاهای اطراف جهت داد وستد به اينمحل مراجعه ومايحتاج خود راتاميين ميكردند. وجود دهها كارگاه فرش بافی ‘نجاری و آهنگری برای توليد ابزارآلات ووسايل كشاورزی و دامپروری اهالي و نيز روستاهای مجاور و همچنين صنايع دستی مانند جوال دوزی – جاجيم بافی –دوخت شراع و چله ‘ خورجين بافی -دوخت پالان وساخت زين وبرگ اسب-دوخت گیوه ازديگر صنايعی بوده كه اكنون دیگرجودخارجي ندارند.
با توجه به سنگ قبر های موجودو نيز سنگهای تراشیده مورداستفاده دركارگاه روغن كشی احتمالا صنعت سنگتراشی نيز رونق داشته است.
زبان
زبان مالميری زبان مخصوص خودش است .مالمير بين حدودا50روستای شهرستان سربند (كه اكثرا به تركی تكلم ميكنند )تنها روستايی ايست كه اهالي آن زبان مخصوص خودراكه تركيبی از فارسی دری متمايل به لهجه لری است تكلم ميكنند.
اگر چه مالميردر آن زمان بعنوان قطب مهاجر پذير هم بوده و خانواده های زيادی از دهات دورو نزديك به اين روستا مهاجرت كرده ساكن شده و به زبان خودشان تكلم ميكنند.
موقعيت جغرافيايی ممتازو امكانات با لقوه :
-نزديكی به مركز استان (اراك)و مركزاستان لرستان (خرم آباد وشهر بروجرد)
-وجود معادن بكر سنگ آهن ومعادن سنگ چينی دررشته كوههای اطراف روستا و نيز معادن بالقوه ديگر
-گذر خطوط انتقال گازطبيعی ، نفت خام ، خط پر قدرت 63 کیلووات نيرو ازمجاورت روستا(که با کمال تاسف تا کنون هیچکدام از اینها جز آلودگی محیط زیست روستا چیزی برای اهالی به ارمغان نیاورده اتد).
– قرار گرفتن در مسير جاده ترانزيت شمال –جنوب كشور
-قرارگرفتن درمسير طرح راه آهن غرب كشور كه از شازند شروع ودر مرزمهران به راه آهن كشور عراق و سوريه ونهايتا به دريای مديترانه واروپا متصل خواهدشد .
– موقعيت بسيار عالی آب و هوای دره رودخانه وباغ تخت براي برداشت ميوه وسردرختي
-منطقه كوهستانی وصخره ای تنگ و دوشق كه محل تلاقی دو رودخانه اطراف روستا بوده و بهترين محل برای احداث سد ميباشد
– برخورداری از دشتهای وسيع و بكر براي احيای زمين وايجاد كشاورزی مدرن
– باغات ميوه وانگور بسيارزياد مجاور روستا كه هرساله علاوه بر تاميين نياز اهالی مقدارزيادی صادر وشايدبهمان ميزان تلف ميشود.
بطورخلاصه امکانات و پتانسيلهای ناشناخته زيادی در اين روستا وجوددارد كه با صرف هزينه مناسب و توجه كارشناسانه به آنها ميتوان آنرا به يك قطب اقتصادی و حتی توریستی تبديل كرد.
مراسم مذهبی
برگزاری آيين ها و مراسم مذهبی مانند عزاداری های با شكوه دهه اول محرم مخصوصا درروزهاي تاسوعا وعاشورا –تعزيه خوانی بمدت ده روز از اول محرم تا روز عاشورا –مراسم باشكوه شبهای قدردر مساجد، برگزاری اعياد قربان ونمازعيد فطردر مصلای مالميربه بهترين نحو انجام ميشود كه زبانزد همگان است و در اين ايام مسجد نو-وسطی و مسجد پايين و تكيه های سيد جعفرو مشهدی صادق در حسينيه از مومنين وعزاداران خالی نبوده ونيست و طنين شهيد حسين –مظلوم حسين و ابوالفضل خوانی ملا ولي ا.. هنوز گوش جان و ذهن نهان همه مارانوازش ميدهد.
زندگی معنا دار
گرداورنده مقاله : سایت سربند
